kalsiyum oksalat ne demek?

Kalsiyum oksalat veya kireç oksalat, oksalatın kalsiyum tuzudur. Tüm formlar renksiz veya beyazdır. Monohidrat şekli, bitkilerde rafitler olarak bilinen zarf şeklindeki kristalleri oluşturur. Mineral whewellit adıyla doğada bulunur. Daha nadir bulunan dihidrat (mineral: weddellit ) ve trihidrat (mineral: kaoksit ) formları da vardır. Kalsiyum oksalatlar, insan böbrek taşlarının önemli bir bileşenidir. Bira fabrikalarında kullanılan kaplarda oluşan bir ölçek olan bira taşında da kalsiyum oksalat bulunur.

Oluşum

1000'den fazla bitki türünün kalsiyum oksalat biriktirdiği yapılan çalışmalarla ortaya konmuştur.¹ Kalsiyum oksalat birikimi, bitkideki kalsiyumun (Ca2 <sup>+</sup> ) detoksifikasyonu ile bağlantılıdır.²

Zehirli bir bitki olan Dieffenbachia, bu maddeyi içerir ve yutulduğunda konuşmayı engelleyebilir ve boğulmalara yol açabilir. Kuzukulağı, ravent (yapraklarda büyük miktarlarda), tarçın, zerdeçal ve Oxalis, Araceae, Arum italicum, taro, kivi, çay yaprakları, agavlar, Virginia sarmaşığı ( Parthenocissus quinquefolia ) ve Alocasia türlerinde de bulunur. Ispanakta da değişen miktarlarda bulunmaktadır. Philodendron cinsi bitkiler, bitkinin bazı kısımlarının tüketilmesi suretiyle rahatsız edici semptomlara neden olabilmeye yetecek kadar kalsiyum oksalat içerir. Çözünmeyen kalsiyum oksalat kristalleri bitki saplarında, köklerinde ve yapraklarında bulunur ve idioblastlarda üretilir.

Kalsiyum oksalat, "beerstone" ismiyle, fıçı ve bira yapımında kullanılan diğer kaplar içinde birikme eğilimindedir. Bira içerisinde kahverengi çökelek meydana getirir. Bir temizleme işlemiyle alınmazsa, mikroorganizmaları barındırabilecek sağlıksız bir yüzey meydana getirecektir.³ Beerstone, kalsiyum ve magnezyum tuzlarından ve demleme işleminden kalan çeşitli organik bileşiklerden oluşur; bir parti biranın tadını olumsuz etkileyebilecek ve hatta bozabilecek istenmeyen mikroorganizmaların büyümesine yol açar.

İdrardaki kalsiyum oksalat kristalleri insanda bulunan böbrek taşlarının en yaygın bileşenleridir ve kalsiyum oksalat kristallerinin oluşumu da etilen glikol zehirlenmesinin toksik etkilerinden biridir.

Kimyasal özellikler

Kalsiyum oksalat, kalsiyum iyonları ve oksalik asidin eşleniği olan bazı oksalat anyonlarının bir kombinasyonundan oluşmaktadır. Kalsiyum oksalatın sulu çözeltileri, oksalat iyonunun bazikliğinden dolayı, hafif baziktir. Çözünürlüğünün daha yüksek olması nedeniyle sodyum oksalattan daha zayıf bir bazdır.

Tıbbi önemi

Kalsiyum oksalat yutulduğunda geçtiği yerlerde yaralar oluşmasına ve uyuşmalara neden olabilir ve hatta ölümcül olabilir.

Morfoloji ve tanı

Monohidrat ve dihidrat oksalatlar, ilgili kristallerin şekli ile ayırt edilebilir.

Kalsiyum oksalat dihidrat kristalleri oktahedraldir . Bir idrar tortusundaki kristallerin büyük bir kısmı, herhangi bir pH'ta büyüyebilecekleri ve normal idrarda doğal olarak oluşabilecekleri için bu tür bir morfolojiye sahiptirler.
Kalsiyum oksalat monohidrat kristalleri şekil olarak değişkendirler ve halter, iğ, oval veya kazık çit gibi şekillerde olabilirler. Sonuncusu en çok etilen glikol zehirlenmesi nedeniyle görülen kristal şeklidir.⁴

Dosya:Calcium oxalate crystals in urine.jpg|İdrarda kalsiyum oksalat kristallerini gösteren idrar mikroskobu. Oktahedral kristal morfolojisi açıkça görülebilir. Dosya:Calcium oxalate crystals (urine) - kalsiyum oksalat kristalleri (idrar) - 01.png|Bir kalsiyum oksalat monohidrat kristali (dambıl şekilli) ve bir kalsiyum oksalat dihidrat kristali (zarf şekilli) ile birkaç eritrosit gösteren idrar mikroskopisi. Dosya:Calcium oxalate crystals (urine) - kalsiyum oksalat kristalleri (idrar) - 02.png|Birkaç kalsiyum oksalat monohidrat kristali (dambıl şekilli, bazıları kümelenmiş) ve bir kalsiyum oksalat dihidrat kristali (zarf şekilli) ile birkaç eritrosit gösteren idrar mikroskopisi. Dosya:Calcium Oxalate Detail.png|Birkaç kalsiyum oksalat kristali gösteren idrar tortusu. 40X

Böbrek taşı

Böbrek taşlarının yaklaşık% 80'i kısmen veya tamamen kalsiyum oksalat tipindedir. İdrar sürekli olarak kalsiyum ve oksalat ile doyurulduğunda oluşurlar. İdrardaki oksalatın bir kısmı vücut tarafından üretilir. Diyette kalsiyum ve oksalat rol oynar, ancak kalsiyum oksalat taşlarının oluşumunu etkileyen tek faktör değildir. Diyetle alınan oksalat, birçok sebze, meyve ve kuruyemişte bulunan organik bir iyondur. Kemikte bulunan kalsiyum da böbrek taşı oluşumunda rol oynayabilir.